Na 100 jaar moederdag, is het tijd voor vrouwendag
Voorheen had ik niet zoveel met moederdag. Ja, ik ga naar mijn eigen moeder, maar dat doe ik minimaal 2 x per maand een weekend, inclusief logeren. Anders zegt m’n moeder: Oh, kom langs om te vertellen dat je weer gaat.
Mijn ouders en ik wonen niet in dezelfde provincie. Getsie, nu voel ik de behoefte om dit lage aantal bezoekjes te verantwoorden. Terwijl vriendinnen van mij regelmatig verbaasd constateren dat ik de deur platloop in Bergen op Zoom.
Maar voor de bezoekjes heb ik moederdag dus niet nodig. Sinds 7 jaar ben ik zelf moeder en krijg ik een knutsel of tekening. Dat is leuk. Hartverwarmend. Of zoals de zevenjarige tegenwoordig zelf langgerekt placht te zeggen:
Aaaaaaaah wat schattiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiig.
Maar ik bespeur dat ik steeds minder met de viering van moederdag heb. Alle liefdevolle gebaren daar ben ik voor, maar dan graag op dagelijkse basis. Alle commercie daar ben ik wars van. Fok dat.
Wat is moederdag dan nog?
Voor mijn gevoel (komt omdat ik fulltime bezig ben met wilikeenkind) is moederdag achterhaald omdat a) minder vrouwen een kind krijgen en b) de inhoud niet past bij deze tijdsgeest.
Als valreepmoeder weet ik hoe het is om te verlangen naar het moederschap, hoe kostbaar en waardevol mijn rol als moeder voor mij is. Maar ik weet ook hoe het is om dagelijks geconfronteerd te worden met moederschap als norm voor een vrouw. Met als dieptepunt ieder jaar: moederdag. Terwijl er zoveel positieve aspecten van het vrouwzijn in Nederland niet gevierd worden.
Juist daarom mag van mij moederdag worden vervangen door Nationale vrouwendag,
Allereerst dus, omdat steeds minder vrouwen een kind krijgen. Een op de vijf krijgt geen eigen biologisch kind, voor hoogopgeleide vrouwen is dit cijfer een op vier (CBS). Voor sommigen is dat een bewuste keuze, voor anderen een samenloop van omstandigheden en voor weer anderen een groot gemis en zware last. Naast fysieke onvruchtbaarheid hebben vrouwen in toenemende mate last van sociale onvruchtbaarheid. Door hun sociale omstandigheden kunnen ze niet beginnen aan kinderen, omdat ze single zijn of hun partner geen kinderen (meer) wil.
Moederdag voedt onze verwachting van meisjes
Terwijl de meeste meisjes in Nederland verwachten dat ze vanzelf ooit moeder zullen worden, zal dat voor een aanzienlijk deel niet zo zijn. Niet alleen vrouwen zelf, ook hun naasten en de samenleving gaan ervan uit dat een vrouw moeder wordt. Liesbeth Smit schreef daarover het uitstekende boek: Echte vrouwen krijgen een kind. Als die verwachting niet uitkomt gaat dat gepaard met verwarring, verdriet en emoties. Ook als een vrouw bewust kiest voor kindvrij bestaan, valt onbegrip haar ten deel.
Voor al deze vrouwen is moederdag dus geen feest, maar een kwelling. Op instagram bespeur ik een zusterschap van vrouwen (moeder, non-moeder en alles daartussenin) die afscheid nemen van moederdag in haar huidige vorm. Er ontstaan sites zoals geenmoederdag.nl en ook marketeers tonen zich betrokken. Door zich te richten op iedereen die een moeder heeft in de plaats van een moeder is en door zich bewust te tonen van het emotionele mijnenveld. Zo ontving ik van mijn bloemist deze mail: “Mocht het onderwerp gevoelig liggen, dan vindt u hier de afmeld-knop.”
Het wordt inhoudelijk lastiger verkopen onder de moederdag-vlag. Niet alleen omdat de doelgroep krimpt en het onderwerp gevoeliger ligt, maar ook omdat ons beeld van moeders verandert. Moeders waren eendimensionaal: puur en goed. Een onuitputtelijke bron van liefde.
Maar steeds meer vrouwen twijfelen aan het moederschap.
In het boek Regretting Motherhood van socioloog Ornath, vertellen vrouwen waarom ze spijt hebben van het moederschap. Ter verduidelijking: ze hebben geen spijt van hun kinderen, ze hebben spijt van de inhoud van hun rol als moeder. Het huishouden, de opvoeding, de beperkingen die kinderen met zich meebrengen, de vanzelfsprekendheid waarmee het moederschap wordt opgelegd aan vrouwen. Als die vrouwen opnieuw zouden mogen kiezen in hun leven, dan kiezen ze een andere hoofdrol. Moederschap is niet langer heilig.
Gelukkig zijn we realistischer tegenwoordig. Want moederschap betekent ook: babyboetes op professioneel vlak, kinderopvanggedoe, combinatiestress vanwege zorg voor kind en eigen ouders, combinatiestress vanwege werk, opvoeding en huishouden, schuldgevoel, kritiek en het nooit goed kunnen doen. Het is belangrijk om hier wetenschap van te hebben voordat men aan het moederschap begint.
Ik gun alle vrouwen die dat wensen, het geluk van een kind. Alle vrouwen die leven zonder kind gun ik begrip, compassie en rust. Onze samenleving gun ik een betere invulling van moederschap. Om te beginnen met het afschaffen van moederdag in z’n huidige vorm. Teveel vrouwen zonder kind ervaren die dag als pijnlijk. Teveel vrouwen die moeder zijn, als belediging.
Pak een nationale vrouwenzaak aan op de tweede zondag in mei.
Pak de loonkloof aan, medische ongelijkheid, de verdeling van huishoudelijke taken. Vervang moederdag door Nationale vrouwendag, zet jaarlijks alle vrouwen in het zonnetje, verbeter hun leven.
Ook voor onze dochters.